เทพเจ้ามังกร ริวจิน ผู้ปกครองท้องทะเล
- J. Kanji
- 41 views
เทพเจ้ามังกร ริวจิน คือหนึ่งในเทพเจ้า ในตำนานญี่ปุ่น ที่เต็มไปด้วยภาพลักษณ์ ของมังกรผู้ยิ่งใหญ่ ที่ปกครองท้องทะเล ริวจินไม่ได้เป็นแค่ สัตว์ในตำนานธรรมดา แต่ยังเป็นตัวแทน ของพลังธรรมชาติ และการเปลี่ยนแปลง ที่เกิดขึ้นในโลกของมนุษย์ บทความนี้จะพารู้จัก เรื่องราวของริวจินให้มากขึ้น
ตำนานเล่าว่า ริวจินถือกำเนิดขึ้น จากการรวมตัว ของพลังธาตุน้ำ และจิตวิญญาณแห่งธรรมชาติ เมื่อโลกยังอ่อนเยาว์ ริวจินสร้างราชวัง ใต้สมุทรชื่อว่า “ริวกูโจ” (龍宮城) ที่ว่ากันว่า ทำจากปะการังสีแดง หินอัญมณีแวววาว และทองคำล้ำค่า [1] รูปลักษณ์ของริวจินนั้น แตกต่างจากมังกรจีน
เพราะเขาคล้ายมังกร สายพันธุ์ญี่ปุ่นมากกว่า ตัวเรียวยาวเหมือนงู มีเคราหนา ตากลมโต เปล่งประกายเหมือนสายน้ำ สะท้อนแสงจันทร์ และบางตำนานยังเล่าว่า ริวจินเป็นเงาสะท้อนของ ไวเวิร์น เงามังกร โบราณ
ที่เคยบินอยู่เหนือมหาสมุทร ก่อนจะดำดิ่งสู่ใต้ทะเล และกลายเป็นเจ้าแห่งน้ำ อย่างสมบูรณ์ พลังของเขาจึงเหมือน “เงามังกร” ที่ไหลเวียนอยู่ ในทุกสายน้ำของโลก ทั้งลึกลับ น่าเกรงขาม และเป็นสิ่งที่มนุษย์สัมผัสได้ แต่ไม่อาจควบคุม
แม้จะปกครองท้องทะเล ริวจินกลับมีความเกี่ยวข้อง กับโลกมนุษย์ อย่างแนบแน่น ไม่ได้เป็นเทพเจ้า ที่ลอยตัวอยู่เหนือโลก แต่รับรู้ถึงชีวิตความเป็นอยู่ ของมนุษย์อยู่เสมอ ในบางตำนาน ชาวประมง หรือกษัตริย์แห่งแคว้นต่าง ๆ ต้องทำพิธีบวงสรวงริวจิน ก่อนออกเรือ หรือสร้างศาลเจ้าเล็ก ๆ ริมชายหาด
เพื่อขอให้ทะเลสงบสุข และอุดมสมบูรณ์ไปด้วยปลา ในวัฒนธรรมพื้นบ้าน ริวจินยังถูกมองว่า เป็นผู้รักษาสมดุล ระหว่างมนุษย์ กับธรรมชาติ มักมีเรื่องเล่าว่า หากหมู่บ้านใด ทำผิดกฎธรรมชาติ เช่น ฆ่าสัตว์น้ำโดยไม่เคารพ หรือทำลายป่าโกงกาง
ริวจินจะโกรธ และลงโทษ ด้วยภัยธรรมชาติ เช่น พายุลมแรง หรือโรคระบาด ที่เกิดจากทะเล เป็นการเตือนสติให้มนุษย์ เคารพขอบเขต ที่มองไม่เห็น และรักษาสัมพันธภาพ กับโลกธรรมชาติ ให้สมดุลอยู่เสมอ
หนึ่งในสมบัติล้ำค่าที่สุด ของริวจินคือ “ทามะ” หรืออัญมณีวิเศษ ที่มีพลังควบคุมกระแสน้ำขึ้น-น้ำลง ตำนานว่าริวจิน มีมณีสองเม็ดหลักคือ “โชเซ็นทามะ” (潮盈珠) และ “โชฮิทามะ” (潮乾珠) ใช้ควบคุมกระแสน้ำ ในระดับที่ส่งผลต่อทั้งแผ่นดินใหญ่
ช่วงหนึ่งในตำนานกล่าวว่า ริวจินเคยยืมมณีเหล่านี้ ให้จักรพรรดิจินมุ (初代天皇) เพื่อช่วยพิชิตศัตรู ด้วยการทำให้กระแสน้ำหนุนสูง จนกองทัพฝ่ายตรงข้าม จมสูญสลายไป ความหมายเชิงสัญลักษณ์ ของทามะ คือพลังในการควบคุม ทั้งธรรมชาติ และโชคชะตา [2]
ในฐานะเทพแห่งท้องทะเล ริวจินไม่ได้อยู่โดดเดี่ยว เขามีบริวารมากมาย ทั้งเต่ายักษ์ ปลา ฉลาม ปลาหมึกยักษ์ และสัตว์ในตำนานหลากชนิด ชาวญี่ปุ่นโบราณเชื่อว่า เหล่าสัตว์ทะเลเหล่านี้ มีจิตวิญญาณ และอยู่ในเครือข่ายของริวจิน ตัวอย่างเช่น เต่ายักษ์ที่ปรากฏ ในตำนานอูราชิมะ ทาโร่
เชื่อกันว่า คือผู้ส่งสารของริวจิน หรือในบางท้องถิ่น ฉลามถูกยกย่องว่าเป็น “ยามแห่งราชวังใต้สมุทร” ที่คอยเฝ้า ไม่ให้สิ่งชั่วร้ายบุกรุก นอกจากนี้ ยังมีความเชื่อว่า ปลาวาฬยักษ์ ที่ปรากฏตัวใกล้ชายฝั่งคือ “โอริน” (大鯨) ซึ่งเป็นบริวาร ระดับสูงของริวจิน
ทำหน้าที่ส่งสัญญาณ ถึงความเปลี่ยนแปลง ทางธรรมชาติ เช่น ฤดูปลาอพยพ หรือแม้แต่การเตือนภัยสึนามิ ดังนั้นสัตว์ทะเลทุกชนิด ในสายตาของชาวญี่ปุ่น สมัยโบราณ ไม่ได้เป็นแค่ทรัพยากร แต่เป็นสื่อกลาง ระหว่างมนุษย์ กับพลังศักดิ์สิทธิ์ ที่อยู่ใต้ท้องทะเล
เรื่องราวของอูราชิมะ ทาโร่ สะท้อนให้เห็นแนวคิดสำคัญ เกี่ยวกับริวจิน นั่นคือ พลังเหนือกาลเวลา และผลลัพธ์ของการก้าวล้ำ เขตแดนธรรมชาติ อูราชิมะช่วยเต่า จากการถูกรังแกโดยเด็ก ๆ และถูกเชิญไปยังริวกูโจ ที่นั่นเขาได้สัมผัสชีวิตหรูหรา ท่ามกลางความงดงามของทะเล
และการต้อนรับ จากเจ้าหญิงโอโตะฮิเมะ แต่เมื่อกลับสู่โลกมนุษย์ เขาพบว่าทุกอย่างเปลี่ยนไป เวลาผ่านไปหลายร้อยปี โดยที่เขาไม่รู้ตัว เรื่องนี้จึงเป็นเหมือนคำเตือนว่า แม้ริวจินจะให้พร หรือมอบโอกาสที่ยิ่งใหญ่ แต่มนุษย์ต้องพร้อมรับผล ของการเปลี่ยนแปลง ที่ไม่อาจควบคุมได้
แม้เวลาจะผ่านไปนับพันปี ริวจินยังคงมีบทบาท ในวัฒนธรรมญี่ปุ่นสมัยใหม่ ศาลเจ้าริวจิน (龍神社) ยังคงตั้งอยู่หลายแห่งทั่วญี่ปุ่น โดยเฉพาะตามชายฝั่ง และหมู่บ้านชาวประมง เช่น วัดชินราคุจิ เมืองมิโยตะ จังหวัดนากาโน มีการจัดเทศกาลบูชาริวจินทุกปี [3]
เพื่อขอพร เรื่องการเดินเรือปลอดภัย และการประมงที่อุดมสมบูรณ์ นอกจากนี้ ริวจินยังปรากฏตัว ในอนิเมะ เกม และวรรณกรรมร่วมสมัย อย่างเช่นในเรื่อง “One Piece” หรือ “Pokémon” ก็มีคาแรกเตอร์ ที่ได้รับแรงบันดาลใจ จากริวจินอยู่ไม่น้อย ทำให้ตำนานของเขา ยังไม่เคยจางหาย ไปจากใจคนญี่ปุ่น
เทพเจ้ามังกร ริวจิน เรื่องราวของเขา ไม่ได้เป็นแค่ตำนาน และไม่ได้เป็นแค่ ผู้ปกครองทะเลเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ ที่สอนให้มนุษย์ ตระหนักถึงความสวยงาม และความเปราะบาง ของโลกที่เราอาศัยอยู่นี้ ทุกครั้งที่เรามองดูทะเล อาจมีเงาของริวจิน คอยมองเราอยู่ก็เป็นได้
ริวจินเป็นเทพเจ้า ที่มีรากกำเนิดเฉพาะ ในตำนานญี่ปุ่น และมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่ต่างจากเทพมังกร ในวัฒนธรรมอื่น ๆ เช่น มังกรจีน ที่มักเกี่ยวข้องกับฝน และอำนาจจักรพรรดิ หรือมังกรตะวันตก ที่เป็นสัญลักษณ์ ของพลัง และความวุ่นวาย
ริวจินในตำนาน ไม่ได้แค่ปกครองมหาสมุทร แต่ยังเป็นผู้ควบคุมคลื่น กระแสน้ำ พายุ และฝน กล่าวได้ว่า เขาเป็นตัวกลาง ระหว่างมนุษย์กับ “อารมณ์” ของธรรมชาติ โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลง ของสภาพอากาศ ที่เกี่ยวข้องกับน้ำ เช่น ฝนตกหนัก น้ำท่วม หรือทะเลปั่นป่วน
